Pagbalik sa karaan na hilig!

"Woo! Salamat, ya nay uyan, pwede na ako magbaktas, mi palihog kuhai anay ako nan duha ka t-sirt tapos an isa e suyod nan selopin."

"Okey da."

"Salamat mi, midyas rakan sab palihog mi."

"Uh...uh... Hu! Nasuyod ra gajud an midyas, jatis, kalisud naman anhi mag midyas... Hay! Sapatos nasab... Huh... okiks, andam na ako."

"Ari na anay ako mi."

...

"Okey da."

"ptsu... pag sirado nan bayay mi."

"Oi! Alas tres-sikwinta na, ok sab baja mag baktas, paspasan ko pa."

"Grang! Kuk! Grrrraaaaang!"

"Ai, ka asu sab nan traysikol."

"Beeeeeeeeppp!"

"Oi! Haywi na, jatis, dilikado man baja mag baktas nan ingani na oras, pero ok ra, padajon lamang ako, una raba na adlaw sa pangandam para sa 'Jagan ta bai', hinay-hinay ra lamang anay ako basin ma kuratan an ako kalawasan."

"grrrrrrrrrrrng... grrrrrrrrng..."
"grrrroong... groooooong..."

"dagko an sakyanan dinhi sa Brgy. Rizal dapit, pakilid ra lamang ako, hinay-hinay."

"hapit na gajud an tulay na gamay sa Kinabutan."

"Oi! Brawon naman inin suba dinhi sa tulay na gamay nan Kinabutan, amo raman sab nan tagmina na Nickel Ores an resulta."

"Hapit na an Pepsi, tapos Gateway na dajon."

"Oops, may baha man atbang nan Four Aces, jaganon ko rakan ini kay may traysikol nasab ako na ka sugat."

"Ok, tulay na gajud na taas, kita na an Gateway, gana siguro mag baruto dinhi sa Surigao River iban an ako bata, pag dili na brawon an kolor sanan dili na suyog anhi kami puhon."

"Ini na an ulahi na tulay, duol na gajud an kanto nan Gateway."

"Oi tol, kumusta na?"

Ok ra tol tot, baktas man?"

"Lagi, pakusog sanan pagamay, bitaw tol Fajards, hai naman kaw kuman nagtrabaho?"

"Nag OJT ako kuman tol tot."

"Marajaw, ika duha na nimu puhon na pag gradwar, amo?"

"Oo tol tot."

"Na hala tol Fajards, ayu ayu, ari na anay ako kay may apason ako kuman."

"Sige tol tot."

"Padajon sa pagbaktas, duol na gajud, huh, salamat, jari na ako sa kanto, hala bi uno nay oras, oi... Alas kwatro-disisayis na. Bali baynte-sayis minutos an ako pagbaktas gikan Pepang hangtud dinhi sa Gateway... sige, padajon pasingod nasab ako nan SSCT."

"Amo ini an naka gana magbaktas kay daghan makakita..., arang lamang gajud ka abug an mga sakyanan, labi na inin mga krudo an gamit pastilan ka itom sa asu."

"Brod Mark, marajaw kay nagka kita ta kuman, marajaw na hapon, an amo tuod tubo sa may c.r. may tuyu kay nabuak an ija pvc T na tubo, palihog anay hapiti kuman Sabado puhon....

"

"Ok brod tot, marajaw kay nag abot ta dinhi, esnaks ta brod labon tingesnak namu kuman na oras sa SMWD."

"Salamat brod Mark, pero nagdali ako kay, apason ko si Mama."

"Ah! Ok, e kumusta ako kan Ma'am."

"Ok, brod. Ari nako."

"Sugod nako baktas, huh, medyo hawuy na ako tiil, duol na ako sa SEC, gamay rakan, oh, jari na gajud ako sa SEC, ting gawas na baja, kinanghanlan ko mag dali para maapsan nako si Mama."

"May 'No Loading, Unloading' na pahibayo sa gawas nan SEC, nadumdum ko an Cybercrime Law, amo ra sab nan ini na pahibayo, 'No Uploading, Downloading', hehe."

"Padajon sa pagbaktas, mu agi anay ako kan brod Roy, sa Verna's Eatery, ya man si brod Gunder sa ija sab karenderia."

"Oi! Brod Roy, marajaw na hapon."

"Oh! Brod tot, musta na? Baktas man?"

"Lagi, eksersays, baktas para sa kasing-kasing, tol, pwede makiinom nan tubig?"

"Oo brod tot, jari oh."

"Salamat brod... mu lakaw na ako kay para makaapas pako kan Mama."

"Ok brod tot, nagdaya kaw unta nan imu t-sirt."

"Oo brod Roy, jari ako daya, ari nako, salamat."

"Ok brod. Teks ra..."

"Pasingod nako sa SSCT, anhi ako mu agi sa Kaskag para maka palit ako nan pvc solvent kay tugon raba ni Brod Mark, ngano kaha solvent man an tawag nan adto? Sige lamang, makita ko ra ngajan."

"Duol nako sa Kaskag, ah, jari ra baja an bayay ni Pres., padajon ko."

"Jari nako sa hardwer, ma'am, pa palita nan pvc solvent."

"tag kwarinta sir."

"Jari ma'am oh."

"Ma'am, ako na inin gisi na na dyaryo."

"Ok sir."

"Si Padre Orbos sanan Randy David. Taggisi naman, marajaw ngani kay may nabilin pa sa ila artikol."

"Jari na sir an imu tagpalit."

"Salamat, ma'am."

"Padajon, paliko nako sa Socorro Bank dapit."

"Francis!"

"Oi, Papa Domy, marajaw na hapon. Kumusta Pa?"

"Ok ra, ikaw? Ya na baja kaw sa Dapa?"

"Ya na pa kay si Mama sige sin ka high blood pressure. Amo na napugos ako paguli dajon."

"Ah ok, so uno may imu lingaw kuman?"

"Nageskwela kami ni missis nan Master's degree Pa, sanan marajaw ngani kay an ako buotan na amo taghatagan gihapon ako nan panukyod sa adlaw-adlaw na panginanghanlan."

"Marajaw gajud sija na tawo."

"Lagi, pa, na ari anay ako."

"Na hala sige, bisita rakaw puhon sa bayay."

"Ok, pa."

"Padajon sa pagbaktas, duol na gajud ako sa SSCT. Huh!"

"Gamay rakan gajud, Narciso-Roxas na...Naricso-Vasques na... Narciso-Burgos...Narciso-Kaimo...Narciso-Rizal...DBP...Narciso-Magallanes..."

"Yes! SSCT na gajud, alas kwatro-sikwintay-sinco."

"Bali, isa ka oras may lima ka minuto an pagbaktas ko... an nakagana suyod sa ini na oras, daghan ako nakita, nakat-onan, na-eksperyensahan."

[Amo ini an, nakagana sa pag-Baktas o pag Jagan man, sa kadayanan nan kalingawan, dinhi sa ato marajaw karajaw na Surigao.]

P A S I D A A N

Ajaw Paghilak, Pagkatawa, Panluod.

An imu mahibaw-an dinhi, kabahin sa isa ka Surigaonon na hamok kuyang sanan kakuyangon sa kinabuhi—buot pasabot normal sija, na nagdako lujo sa mga kuyang sanan kakuyangon. Untana, dili ra kon mahibaw-an kon dili makat-onan gajud nimo, (ikaw na nag basa ba...kuman), an mga butang na normal na mahitabo sa isa ka-bata, ka-ulitawo, ka-tawo sa lain-lain na aspeto sa kinabuhi.

Surigaonon an sinuyatan, dapat Surigaonon an binasahan, pag-aksyon an sulti i-duot pagbasa, para imu gajud ma-sinati an kasing-kasing nan kinabuhi sa mga tawo dinhi na nagstoryahay sa lain-lain na panahon, lugar sanan sitwasyon.

[Kalami sa kape na tinimpla ni mama, h’m...] Basin ganahan kaw mag kape samtang mag basa nan kinabuhi ni ‘Titot Nan Surigao’?